DIALEKT

NYNORSK

FORKLARING

LYD

V (side 1)

va n.

vad

stad der ein kunne koma over elv eller bekk

va v.,-ddæ

vada

gå i djup snø eller i vatn; «han vaddæ i snjø som jikk´n mest upp i skrevæ»;
«han vaddæ åvær åne»

vabbæ v.,-a

vabbe

mest same tyding som «å va», (s.d.), men i høg snø eller høgt gras

vaggæ v.,-a

vagge

ha vaggande ganglag

Vahære

Vårherre

den kristne Gud

vaibrok f.

vadibrok

noko for svær brok

vak

vak

vâr, ha lett for å vakne, t.d.

vaksé

vakse

svært, veldig; «vakse te kar»: svært til kar

vaktæfé n.

vaktefe

krøter som ein vakta (passa) for andre sommaren over, som regel mot halvparten
av avdråtten, jf. «førsakt»

vala v.,-a

varda

ferdast omkring «på villande fot», utan mål og meining

valan

vardande

innblanda eller medskuldig i noko; «han æ uvalan te di»: han er ikkje skuldig i det

valdest v.,-est

vardest

ense, leggje merke til; «bi vale»: bli var

vale m.

varde

endereist stein, opplødde steinar

valén

valen

så kald på fingrane at ein ikkje kjenner dei

valltræ v.,-a

vralte

gå ustøtt

vand

vand

kresen; «han æ vand på maten», «han vanda dæ mæstæ»

vandar

vandare

«dæ va kji vandar»: det var ikkje noko særleg, ikkje svære greiene

vandring f.

vandring

hestevandring, innretning for å dra t.d. treskjeverk, før motoren kom

vandæ v.,-a

vande

vraka, ikkje vilja ha

vandælepe m.

vandelepe

ein som er nøyen på mat

vangar m.

vangar

treskål med vangar («øyre») til å halde i på sidene

vangskjære n. el.
m.

vangskjere

spissmus

vanhovo

vanhov n.

«bruke i vanhovo»: bruke til unyttes, uturvande

vanhælsa

vanhelsa

helselaus

vank n.

vank

vanfør

vankant m.

vankant

bord som ikkje er reinskore, som har skråkant

vankæ v.,-a

vanke

svive omkring, av og til, koma innom; «han vanka galimyljo»; «kåma på vivank»:
sviva omkring utan mål og meining

vanloæ v.,-a

vanloe

vanskjøtte; «dæi hadde vanloa æin gal»

vansea

vanseda

uoppdregen

vanstyræ v.,-dæ

vanstyre

la hus og eigedom forfalle; «vanstyrna»: vanstyrnad, det at ein let jorda forfalle;
«dær hadde ræ vøre vanstyrna længji»

vant

vandt

«å tykji vant mæ nokon»: ta nokon så høgtideleg at ein undervurderer seg sjølv

varastyr n.

varastyre

«ha på varastyr»: ha i reserve om det skulle bli for lite av noko

varaås m.

varaås

ås mellom «raftslæggja» og mønsåsen

varg m.

varg

ulv, «gråbæin»

varmælunu f.flt.

varmeluner

sveitterier, sveittetokter (plage for kvinner i overgangsalderen, jf. «vasslunu» og
”hetaflagu». Også brukt ”varmæflagu”

varp n.

varp

1) sommarull klypt om hausten, spunnen til renning i vev, til skilnad frå «vættrævæften»
(s.d.), 2) gjera eit varp, eit kupp

varpullfæld m.

varpullfell

skinnfell med sommarull

varug

varig

som varar ei tid og er av god kvalitet; også brukt ”vørug”

varvæi(t)slæ f.

varveitsle

varetekt, omsorg

vasa v.,-a

vasa

«vasa runt»: gå utan mål; «vasa se burt»: tulle seg bort, gå seg vill
(helst om ungar); «vasabrok»: ein som vasar fælt

vase m.

vase

når garn eller anna har tulla seg saman og blitt ugreitt

vaskæ tå v.,-a

vaske av

vaske golv, stolar og benker til helga, ta laurdagsvasken

vaskæfat n.

vaskefat

emaljert fat til å vaske seg i

vaskævasstol m.

vaskevasstol

enkel stol med hol for vaskefatet

vassbølén

vassbolen

vasstrukken, gjennomtrekt med vatn og tung i vekt, om trekjerald o.a.

vasskælv m.

vasskalv

vassblære hjå kua før kalven kjem ut

vass-lunu f.flt.

vassluner

for mykje vatn i munnen (plage i overgangsalderen, jf. «varmælunu»)

vass-sæle m.

vassele

vass-åk

vass-så f.

vass-så

vassbutt, vassbehaldar, kjerald til å ha vatn i, brukt inne i huset

vassfis m.

vassfis

«gå vassfis»: gå eins ærend til ingen nytte

vasshissæ f.

vasshisse

vassheis, innretning til å få vatn opp or brunnen med

vasshølk m.

vassholk

vassdunk, brukt i fjøset; inne hadde dei ”vassbutt”

vassiglæ v.,-a

vasshegle

bli våt i augo av trekk, vind

vasslér m.

vasle

uttrekk av kjese, osteløype (ofte gøymt i ein «vasslerdull»)

vassvægen m.bf.

vassvegen

vegen til den bekken eller det oppkomet dei henta vatnet frå

vassæ v.,-a

vasse

gå i vatn, jf. ”va”

vassåusæ f.

vassause

vassause, ause til vatn (hang på «vass-såe» eller «vasshølkæn»)

vattæ f.

vatte

vatteppe dei fekk frå fabrikk; dei sende ull og filler og fekk att «vattæ» som vart
brukt som sommardyne

vea v.,-a

veda

sanke brennefang

veala

vedstabel

vearon f.

vedro

krå mellom peisen og dragbenken

vegamot

vegkryss

vek

vers eller motiv i ein sang, ei vise eller ein feleslått

vekja v.,-a

vitja

vitja, sjå om fangstinnretningane (feller, snarer). "vekja netæ", sjå etter eller
ta opp fiskegarnet

velu f.

vele

istandsetjing, utveg; «ha æi velu mæ ri»

velyftig

vidløftig

uroleg, ikkje god å halde styr på, oppfinnsam når det gjeld både vist og gale

velæ v.,-tæ

vøle

reparere; «velæ atte»; «velæ på huse»

venast v.,-test

vonast

ha planar om, tenkje seg til; «e venest ta te mæ slåtte atti vikun»

vesal

dårleg

krankal, vanfør

ve-se

ved seg

velståande; «ve-se følk»