DIALEKT |
NYNORSK |
FORKLARING |
LYD |
U (side 1) |
|
|
|
|
|
|
|
u(te)mota |
umota |
motlaus, nedtrykt, vonbroten |
 |
u-telass(t) |
utelast |
vantrivast, mistrivas; «ho ha kunna u-telass hæilt ut»: ho kunne ha mistrivast slik at ho
vart heilt nedbroten |
|
u-tepass |
utilpass |
uvel, ikkje i slag |
|
u-bein |
ubeden |
(eller ubeen), som kjem utan å vera beden |
|
ubæist n. |
ubeist |
udyr, stort skadedyr (òg brukt som skjellsord) |
|
ubørsle |
ubørsleg |
rotut, utan ansvar; sjå ”åbørslæ” |
|
ubøttæle |
ubotneleg |
botnlaust, berre brukt som forsterkingsord, t.d. «ubøttæle svær»: veldig svær;
«ubøttæle mykji»: svært mykje |
|
udygd f. |
udygd |
latsabb, dovenpeis, ei(n) som er likeglad og udugeleg |
|
udåug |
udaug |
trøytt, slapp og lite opplagt |
|
ufallfot m. |
ufallfot |
skjellsord om ein som er for mykje om seg og for seg, ein som «vildæ ha bådæ i se o
mæ se»: ville ha både i pose og sekk |
|
u-freug |
uroleg |
Motsatt tyding: å roa seg: "Han frea seg med di etterpå" |
|
uffe |
oppved |
også brukt «uppve» |
|
ufs f. |
ufs |
bratt og liten berghamar |
|
uffæ se v.,-a |
uffe seg |
klage og bære seg, sjå mørkt på tilværet |
|
ufysæ f. |
ufyse |
ekkel, ufin åtferd |
|
ufysæ(le) |
ufyseleg |
«ufysént» |
|
uføld f. |
ufold |
vanheppe, uhell, uføre; «han kom ut i æi uføld» |
|
uførskammæle |
uforskammeleg |
skamlaust, frekt, også brukt som forsterkingsord, ”uførskammæle stygt gjort” |
|
uførvaran |
uforvarande |
heilt uventa |
|
uggjint |
uggent |
utriveleg kaldt, helst om temperatur inne |
|
ugohsle* |
ugodsleg |
ukoseleg, ugosleg, ekkelt |
|
uhørvæle |
uhorveleg |
kolossal |
|
urværk n. |
urverk |
urverk, innmaten i ei klokke, helst om stuguklokke |
|
uhæppæ f. |
uheppe |
uhell, mindre ulykke, jf. «hæppast» |
|
ujera sé v.,
-joldæ |
ugjera seg |
ugjera seg, bli verre, ta ei vond vending, gå gale; «dæ æ mangt som kan ujera sé»;
«joldæ se or»: vart ubrukeleg; «dæ va som utjolt»: det var umogleg og håplaust å få til
eller koma igjennom |
|
ujæl f. |
ugjerd |
1) uvane, 2) «sæta se ujæl i»: om sår som er betente og ikkje vil gro |
|
ukjuræ f. |
ukjure |
stort ubeist eller vørdslaust menneske |
|
ukru n. |
ukrut |
nedsetjande ord om folk eller dyr |
|
uksædøttn
m.bf. |
uksedotten |
ein fôrdott dei hadde med seg når dei var til okse med ei ku, som betaling for uksen |
|
uksæpæis m. |
uksepeis |
oksemige laga til med handtak og blykule, brukt som slagvåpen |
|
ul |
ul |
harsk, skjemt; «ulna»: harskna (helst om flesk), jf. «trå» |
|
ulag n. |
ulag |
dårleg tilstand; «væra i ulag»: vera ute av lage (både fysisk og psykisk) |
|
ulaga se v.,-a |
ulaga seg |
koma ut or rett lag |
|
ulian(des) |
ulikande |
vanskeleg å lika, ”ei uliæ” (om folk og dyr) |
|
ulikle |
ulikleg |
ekkel og uforskamma; «fara ulikle åt»: bera seg uhøveleg åt |
|
ulkjin |
ulkent |
motbydeleg, t.d «trått» eller «ult» (s.d.) |
|
ulkætæv m. |
ulketev |
vond lukt, t.d. av skjemd kjøt eller fisk; ”ulkælukt” |
|
ullvattæ f. |
ullvatte |
teppe som har trekk og er laga av karda ull |
|
ullæ f. |
ulle |
skjorte av ulltøy nærast kroppen; «undætrøyæ», strikkatrøye vart brukt med
«lereftsjurtæ» under |
|
ulstær m. |
ulster |
frakk som er tjukkare og litt sidare enn vanleg |
|
ulunæ f. |
ulune |
brå-ill ri av noko slag, óg om ein bolk med dårleg humør |
|
ulænde n. |
ulende |
dårleg lende, vanskeleg terreng, «ulændt», «i ulændun» |
|
uløves |
ulovleg |
utan lov |
|
umaji m. |
umage |
oppvokstring, ein som var sist i barndomsåra eller fyrst i ungdomsåra, som enno ikkje
var «full kar», tenåring |
|
umakjin m.bf. |
umaken |
«ikkji umakjin vært»: ikkje bryet verdt å umaka seg |
|
umissan |
umissande |
som ein ikkje kan tenkje seg å miste |
|
umota |
umota |
motlaus, lei seg |
|
umunhsle* |
umunsleg |
utriveleg, lite verdsett, skuffande |
|
umægd f. |
umegd |
halvvaksen, laussleppt ungdom; «doom» |
|
unndale |
underleg |
underleg , merkeleg |
|
unde i |
under i |
innunder |
|
undemjølk f. |
undermjølk |
skummamjølka som var att når ein hadde fløytt av fløyta/rummen – før separatoren kom |
|
undevægen
m.bf. |
undervegen |
vegalei som ikkje synte fordi det var kome nysnø |
|
undæbuna m. |
underbunad |
1) sokkar og underklede, 2) om mur under hus; «dæ va før dåle undæbuna» |
|
undæliv n. |
underliv |
(form)sydd korsett med stroppar for å halde strømpene oppe |
|
undælåve m. |
underlåven |
rom under treskjelåven |
|
undå |
unna |
til sides, ifrå |
|
undåmun m. |
unnamon |
forsprang; «æin undåmun æ kji go ta att» |
|
unn(d)lén |
undlen |
kvalm |
|
unnsele |
unnseleg |
beskjeden, blyg, sjenert, lite for seg |
|
unnsjå se v.,
-såg |
unnsjå |
halde seg ifrå, vegre seg |
|
