DIALEKT |
NYNORSK |
FORKLARING |
LYD |
R (side 4) |
|
|
|
|
|
|
|
ruskavaru f.flt. |
ruskevarer |
småvarer, jordbruksvarer som ein krøterhandlar hadde med for sal |
 |
ruskri n. |
ruskeri |
småtteri, blanding av forskjellige småting |
|
russing m. |
rosin |
turka drue |
|
russærbølle m |
russarbolle |
fin, måla (øl)bolle, kom frå Russland på 1800-talet |
|
rust f. |
rust |
1) skogsnar, 2) lygne i skogen |
|
ruteræ v.,-tæ |
rutere |
drive på, lage leven |
|
rutt, rutte |
rutt, rutte med |
rikeleg; «ho haddæ so rundæle å ruttæ mæ», ”ho haddæ dæ ikkjo so rutt” |
|
rutæ f. |
rute |
flatemål, 6 x 6 alen |
|
ryfte n. |
ryfte |
1) stykke, t.d. eit stykke av eit jorde eller ein åker, 2) skrådd tøystykke; «ryftasjørt» |
|
ryggjyhøgg n. |
ryggstykke |
ryggstykke (dobbel kotelettrad) av slakta dyr, brukt når ein kokte «majjæl» (s.d.) |
|
ryggjytak n. |
ryggjetak |
tak kring ryggen (i dragsmål når dei ”brotost” eller ”drogost”) |
|
rykk m. |
rykk |
ri, kort stund (t.d. om vêr eller arbeid) |
|
rykkji v.,-ktæ |
rykkje |
(om å rynke eit klesplagg), sjå «nykkji» |
|
rymd f. |
rømd |
utstrekning i rommet; «svær rymd» |
|
rymmæ v.,-dæ |
romme, rømme |
1) romme, ha (god) plass til, 2) flyte opp (om fløyten når han skil seg frå mjølka),
3) rømme, flykte |
|
ryr |
ryr |
udryg |
|
ryrhæltæ f. |
ryrhelte |
halt kyr med smerter i krysset (også uttala: «rylhæltæ») |
|
rysji v.,-ktæ |
ryskje |
rive, slite, lugge |
|
rytæ v., ryt, råut |
ryte |
snorke, (også brukt «rjøtæ»). Også brukt om lyden til rypa |
|
ræddugji m. |
reddhuge |
«han har slik ræddugji før læ(n)smanne» |
|
ræglæ f. |
regle |
historie, forteljing |
|
ræiddna m. |
reidnad |
søl, tilgrising |
|
ræig f. |
reig |
farang, magesjau |
|
ræikjæring f. |
reikjerring, reiedeie |
kjerring som stod for matlaginga i gjestebod, jf. «ræiædæiæ» |
|
ræimæsjinn n. |
reimeskinn |
mann som var meir enn vanleg mjuk og spenstig |
|
ræinlæsa v., -les |
reinlesa |
lesa etter at ein har lært å stava |
|
ræint |
reint |
”ræint tå lagji”: overlag, veldig |
|
ræinæ f. |
reine |
1) nedkant, 2) grasvaksen helling nedafor åkeren |
|
ræinæjol f. |
reinejord |
jord som hadde lagt seg opp i nedre kanten på åkeren, og som vart køyrd til øvre kanten |
|
ræipæpratæ v.,-a |
reipeprate |
sakke stygt; ”ræipæprat”: griseprat, ”garpæprat” |
|
ræist f. |
reist |
bremsespenning eller lekkje, til å setja på sledemeien ved bratt utforkøyring,
bremseskinne med «lækkji« til å setja på kjerrehjulet |
|
ræisæpass n. |
reisepass |
pass utskrive for dei som hadde rett på fri skyss frå eit skysskifte til eit anna.
Om dei som vart jaga/vist bort frå ein stad vart det óg sagt at dei «fekk ræisæpass» |
|
ræiu, flt. ræiugæ |
reiug |
ferdig, klar til; «dæ va kji snøggæ ræiu»: det tok si tid å bli ferdig, det var sanneleg
ikkje så snøgt (fort) gjort |
|
ræiv m. |
reiv |
tøystykke av ull eller bomull, lagt rundt spedbarn til oppunder armane for å halde
klutane på plass; ”ræivæ onjin. Jf. «linde» |
|
ræivaongji |
reivunge |
spedbarn; «æin som ikkji æ kåme or ræivo»: ein som ikkje er ferdig med spedbarnsalderen |
|
ræiæ pæing |
reie pengar |
kontant betaling |
|
ræiæ v.,-ddæ |
reie |
(også sagt: «røa») å pensle nysteikt kling med fløyte |
|
ræiæ v.,-ddæ |
reie |
1) reie skinn, 2) «ræiæ se te»: grise seg til (slik at ein blir «teræitt),
3) «ræiæ se i arbæie»: drive på (med kroppsarbeid) |
|
ræiædæiæ f. |
reiedeie |
1) kokke i gjestebod, 2) ei som hjelpte til ved slakting; også bru: jf. ”reiækjæring” |
|
ræiæpratæ |
sladreprat |
|
|
ræka v., rek |
reka |
1) stinge, stikke; «han rek kniven i han»; «ræka mæ fantol», 2) rangle og gå; «ræka ette
vægji»: reka etter vegen |
|
rækarfant m. |
rekarfant |
omstreifar |
|
rækkji v.,
røkk/rokko |
rekke |
rekkje over, nå |
|
|
