DIALEKT |
NYNORSK |
FORKLARING |
LYD |
M (side 1) |
|
|
|
|
|
|
|
magamunn m. |
magemunn |
mellomgolv |
 |
magamål n. |
magemål |
«ikkji ha magamål»: eta meir enn ein har godt av |
|
magasjåu m. |
magesjau |
magesjuke, farang |
|
majjæl f. |
matgjerd |
kjøtmat og suppe, kokt kjøt med potet og kålrot til, brukt som nonsmat om sundagane
eller som selskapsmat. Av krafta vart det laga «klubbæsø» eller suppe med byggryn,
gule erter, gulrotskiver |
|
maka v.,-a |
moka |
moka (møk, snø); «maka sé»: bryske seg, vise seg; «maka mæ sé»: røre kroppen,
røyne seg |
|
makadør f. |
mokedør |
den vesle døra eller lemmen for enden av fjøset der ein moka møka ut |
|
makkæmjøl n. |
makkemjøl |
leivingar etter tre-etande åmer, vart nytta som pudder til reivungar |
|
makkæsmøg |
makkesmog |
gangar etter tre-etande åmer |
|
mala nepå v., mol |
mala nedpå |
mala kaffi til å ha på kjelen |
|
mala salt |
mala salt |
namn på barneleik |
|
mala uppatt |
mala opp att |
seia om att og om att noko ein alt har sagt |
|
maliskjøsk |
malisiøs |
om folk eller fe som har medfødd evne til å vera lure, slue, utspekulerte |
|
malræinæ f. |
marreine |
marbakke, bratt botnskråning i vatn |
|
malt m. |
malt |
bløytt byggkorn som har grodd og så blir turka og grovmale og nytta til brygging av maltøl |
|
malætug |
malætug |
full av påfunn, leven og moro, vel mykje leiken, ikkje sliten av arbeid;
«dæi toko te malætæ se» |
|
mangfreistug |
mangfreistug |
|
|
manglætre n. |
mangletre |
fjøl med handtak, brukt til å stryke klede med. Stoffet dei skulle glatte vart tulla rundt ein
stokk på og ei «æln» (alen), og deretter glatta over med mangletreet |
|
mangælæin |
mangeleis |
på mange måtar, mange vis |
|
mankeræ v.,-tæ |
mankere |
vante, mangle |
|
mannæmakt f. |
mannemakt |
handmakt, handkraft |
|
marabet n. |
marebit |
klyp på innsida av låret (i drakamp) |
|
marafant m. |
marefant |
råsterk kar, som er sterk som ein hest |
|
mare m. |
mare |
merr, hohest |
|
Marjit Vassausæ |
Margit Vassause |
20. juli, Margaretadagen |
|
mark f. |
mark |
80 øre |
|
mark n. |
mark |
1) merke, t.d. eigarmerke på sauene så dei kunne skiljast frå andre,
2) «lægg mark på dæ»: legg merke til det |
|
markaplog m. |
markplog |
plog med fast skjer, til skilnad frå «vændæplog» (s.d.) |
|
marodær |
maroder |
stiv og ufør etter å ha slite hardt eller å ha hatt eit uhell |
|
marstæin m. |
marstein |
delestein, laga av ein stor «hællæstæin» i midten (den vart kalla «vis»)
og ein liten stein på kvar side (dei vart kalla «vitnu») |
|
martér |
martér |
stoff, innhald, det som noko er laga av; «go martér»: god kvalitet |
|
masakrok m. |
masekrok |
masekopp, masekrok, ein som er masén |
|
masjon m. |
konfirmasjon |
|
|
massing m. |
messing |
legering av kopar og sink |
|
matabyte n. |
matbyte |
omskifte i matvegen |
|
matmjølk f. |
matmjølk |
mjølk til å bruke i eller attåt maten, til skilnad frå mjølk til ysting |
|
matsjyld |
matskyld |
om å servere mat til kjenningar og vener utanom slekta, eller til fjerne slektningar.
Også om å væra fjerne slekningar; "dei voro matskyldæ" |
|
matsnuggæ se
v.,-a |
matsnugge |
finne fram og lage til eit eller anna, for å få seg noko å eta |
|
matæbne n. |
matemne |
det råstoffet som trengst for å laga eit måltid |
|
me n. |
med |
knep, kunst; «dæ æ æit me mæ alt» |
|
me-nåttes |
midnattes |
midt på natta |
|
meddæl m. |
medel |
det ein har av pengar og verdiar |
|
medrag n. |
meddrag |
spor laga i tømmerstokken for at han skulle liggje støtt og tett på stokken under
(ved lafting) Til dette brukte ein «medragsnjiv» eller «medragsøks» |
|
meg n. |
mig |
urin |
|
megask m. |
migask |
trekjerald, ask nytta som potte |
|
megbløræ f. |
migblære |
urinblære |
|
megdarr m. |
migdarr |
unge som mig på seg |
|
megji m- |
mige |
dyrepenis, også brukt som skjellsord |
|
mehank m. |
myhank |
mygg |
|
mekja v.,-a |
mekja |
småkjekle, masa på kvarandre |
|
mekkelsmæss |
mikjelsmess |
29. september |
|
mekkræ v.,-a |
mekre |
”mekkræ som ei jeit” |
|
mekkrægauk m. |
mekregauk |
bekkasin |
|
mela v.,-a |
mela |
pusle, ”han mela på”; ”melæriu”: småting å pusle med |
|
