DIALEKT |
NYNORSK |
FORKLARING |
LYD |
A (side 1) |
|
|
|
|
|
|
|
abesea f.bf. |
ABC-boka |
fyrste leseboka |
 |
adi de |
adideg |
erteuttrykk blant ungar |
|
affe |
attved |
«ta affe lite mæir»: ta litt meir; «drikkæ kaffi mæ noko affe»:
drikke kaffi med noko attåt |
|
affe-brænt |
attved-brend |
svidd, brend ned i botnen på kjelen (om mat) |
|
afsæti f. fl.t. |
avseter |
den delen av renninga som blir att i veven |
|
affær |
attfor |
i vegen; «væra affær»: vera i vegen, hindre |
|
afæræ f. |
affære |
sak, hending |
|
affør |
attfor |
framom, slik at noko blir skjult eller stengt; «sæt affør æi dør» |
|
agalåus |
agelaus |
ustyrleg, uforfæld, fåvitug. Også brukt som forsterkande tilleggsord; «agalåust
svært»:-
forferdeleg svært, veldig svært; ”dæn som agalåust leve, ærelåust døyr” |
|
agg m. |
agg |
uro, otte, «å liggji på agg»: vera uroleg, ottast for noko. Jf. «aggæ» |
|
aggni n.flt. |
agner |
(frå korn), halmstubbar og snerper. Sjå «snærpæ» og «såi» |
|
aggæ v., -a |
agge |
ottast (for), vente seg noko gale eller uheldig. Jf. «agg» |
|
aggæle |
aggeleg |
«dæ æ aggæle»: det er fare for (at noko gale kan hende) |
|
agålæ |
av garde |
”å kåma se agålæ i tiær” |
|
ajeræ v., -tæ |
agere |
skapa seg, halde leven; «dæ va fælt te ajering» |
|
aji m. |
age |
ærefrykt, respekt; «haldæ dæi i aji» |
|
ajæiæ se v., -a |
ageie seg [?] |
skapa seg, gjera seg til |
|
akklæ v., -a |
akle |
gå frå ein lovnad eller avtale, gå attende på ein handel |
|
akksi-ukse m. |
aksjeukse |
premiert okse som ein krins kjøpte i lag og hadde aksjar i |
|
akkæderæ v., -tæ |
akkedere |
drøfte, særleg om pris, prute |
|
aktan |
aktande |
som er til å lite på, (oftast negativt): «dæ æ kji aktan»: det er ikkje tilfelle,
det er ikkje noko å bry seg om |
|
aktæ v.,-a |
akte |
1) «aktæ ette»: passe på, sjå etter, 2) «aktæ se»: ta seg i akt, ta seg i vare |
|
aku f. |
ake |
1) noko ein helst hadde sett ugjort; «dæ va æi fæl aku», 2) aketur (med kjelke) Sjå «sjæi» |
|
al m. |
ard |
hyppeplog som dei drog sjølve (eller som vart dregen av hest) |
|
ala v., € |
ala |
fostre opp dyr , jf. «ælja» |
|
aldær |
aldri |
«aldær i væln»: aldri i verda |
|
aldær-so-gale |
aldri så gale |
så gale at det mest ikkje kan bli verre |
|
aldær-so-langt |
aldri så langt |
retteleg langt av stad, så langt unna som det går an |
|
all |
all |
heile; «i all fjol væt»: i heile fjor vinter |
|
all |
all |
uvel; «kjændæ se so all o rar» |
|
all i være |
all i vêret |
heilt oppglødd |
|
all sin dag |
all sin dag |
så lenge ein har levd |
|
allanvælt |
av all vælt |
ille, forsterkande uttrykk; «tå allanvælt»: av verste slag.
Etter Aasen er vælt eit ord for trumf i kortspel. |
|
alltiss |
alltids |
(bekreftande tilleggsord) |
|
allæfysst |
aller fyrst |
heilt fyrst |
|
allælæin |
alleleis |
på alle måtar |
|
allæræiu |
allereie |
alt no, tidlegare enn venta |
|
allæstan |
alle stader |
over alt |
|
almindæle |
alminneleg |
vanle |
|
a(l)nakkæ f. |
almanakk |
kalender |
|
altarpløgg n.flt. |
altarplagg |
prestekjol og det som høyrer til, t.d. «præstækraji» |
|
